Prawa i obowiązki komandytariusza

Spółka komandytowa wyróżnia się szczególną strukturą, w ramach której w gronie wspólników musi znaleźć się przynajmniej jeden komplementariusz (odpowiadający za zobowiązania całym swoim majątkiem) oraz przynajmniej jeden komandytariusz (odpowiadający tylko do wniesionej sumy komandytowej). Przyjrzyjmy się bliżej funkcji komandytariusza oraz jego prawom i obowiązkom.

Spółka komandytowa należy do spółek osobowych i jej działalność regulowana jest w dużym stopniu przez k.s.h. Sprawdźmy, w jaki sposób ujmowana jest postać komandytariusza i jaką rolę odgrywa on w spółce komandytowej.

Likwidacja spółki komandytowej

Likwidacja spółki komandytowej – jakie przepisy stosować? Z uwagi na brak uregulowania zagadnienia zakończenia działalności spółki komandytowej w poświęconym jej dziale, do jej rozwiązania i likwidacji na podstawie art. 103 k.s.h.  stosujemy odpowiednio przepisy o spółce jawnej.

Przyczyny rozwiązania spółki komandytowej

Ustawodawca przewidział sześć przyczyn na podstawie których możliwa jest likwidacja spółki komandytowej. Są to:

• przyczyny przewidziane w umowie spółki (np. upływ określonego terminu),
• jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, zarówno tych, którzy prowadzą sprawy spółki jak i tych wyłączonych. Ponadto wspólnicy w umowie spółki mogą przewidzieć rozwiązanie spółki za zwykłą lub kwalifikowaną większością głosów,
• ogłoszenie upadłości spółki,
• śmierć komplementariusza, jego likwidacja lub ogłoszenie jego upadłości,
• prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu spółki (jego wydania może domagać się każdy wspólnik z ważnych powodów),
• wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela osobistego wspólnika.

Co ważne, zgodnie z art. 124 k.s.h. śmierć, likwidacja lub upadłość komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. W przypadku śmierci komandytariusza jego spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw.

Jeżeli wystąpi jedna z wyżej wskazanych przyczyn rozwiązania spółki, a wspólnicy nie określili innego sposobu zakończenia jej działalności, wówczas dochodzi do jej likwidacji.

Likwidacja spółki komandytowej prowadzona jest przez likwidatorów pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia “w likwidacji”. Likwidacja ma doprowadzić w głównej mierze do zakończenia bieżących interesów spółki i upłynnienia jej majątku. Otwarcie likwidacji należy zgłosić do sądu rejestrowego – jest to prawo i obowiązek każdego likwidatora.

Prawa i obowiązki komandytariusza w spółce komandytowej

Likwidatorzy w spółce komandytowej

Zgodnie z k.s.h. status likwidatora można uzyskać w trzech sytuacjach.

• Na mocy prawa – wówczas likwidatorami są wspólnicy spółki.

• Na mocy uchwały wspólników – wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród swego grona, ale także osoby trzecie.

• Na mocy orzeczenia sądu – sąd rejestrowy z ważnych powodów, może ustanowić likwidatorami tylko niektórych wspólników albo osoby trzecie. Sąd dokonuje tego na wniosek wspólnika lub osoby mającej w tym interes prawny.

Czynności likwidacyjne w spółce komandytowej

Na likwidatorach ciąży ustawowy obowiązek podjęcia szeregu czynności likwidacyjnych. Powinni oni podjąć działania mające na celu:

• Zakończenie bieżących interesów spółki. Chodzi tu przede wszystkim o  zakończenie wiążących spółkę umów długoterminowych, np. poprzez wypowiedzenie umowy najmu. Co do zasady niemożliwe jest rozwijanie bieżącej działalności spółki poprzez zawieranie nowych kontraktów gospodarczych, choć likwidatorzy mogą podejmować nowe interesy tylko wtedy gdy jest to niezbędne do dokończenia spraw w toku.
• Ściągnięcie wierzytelności przysługujących spółce zarówno wobec osób trzecich, jak również wobec wspólników. Następuje to zarówno poprzez  wytoczenie powództw jak i przez zawarcie ugód sądowych i pozasądowych.
• Wypełnienie wiążących spółkę zobowiązań. Następuje to w pierwszej kolejności ze środków stanowiących majątek spółki. Jeżeli zgromadzone środki nie wystarczą na spłatę wszystkich udziałów i długów, wówczas za pozostałe zobowiązania odpowiadają solidarnie wspólnicy.
• Upłynnienie majątku spółki.
• Podział majątku między wspólnikami. Pozostały majątek dzieli się między wspólników zgodnie z zapisami w umowie spółki, a w razie braku odpowiednich postanowień – spłaca się udziały, a ewentualną nadwyżkę dzieli między wspólników w stosunku odpowiadającym ich częściom w zysku.

Ponadto likwidatorzy mają obowiązek sporządzenia bilansu na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji. Jeżeli likwidacja trwa dłużej niż rok, takie sprawozdanie finansowe należy sporządzić na dzień kończący każdy rok obrotowy.

Zakończenie likwidacji spółki komandytowej

Po wypełnieniu swych obowiązków, likwidatorzy zgłaszają zakończenie likwidacji i składają wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. Z chwilą dokonania tego wpisu następuje rozwiązanie spółki komandytowej.

Likwidacja spółki komandytowej jest sformalizowaną procedurą, która ma na celu zakończenie bieżących interesów spółki, upłynnienie majątku oraz w razie możliwości podział pozostałego majątku pomiędzy wspólników. Nie jest to rozwiązanie szybkie, dlatego też warto wiedzieć, że do rozwiązania spółki może dojść także bez konieczności przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.

Kiedy likwidacja jest nieobowiązkowa?

  Jak już wspominaliśmy w poprzednim artykule, jednomyślna uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki komandytowej pociąga za sobą konieczność  przeprowadzenia likwidacji spółki. Jednak art. 67 ust. 1 k.s.h. stwarza możliwość, by wspólnicy uzgodnili wówczas inny sposób zakończenia działalności spółki. W takiej sytuacji powinni oni zawrzeć jednomyślne porozumienie, w którym szczegółowo określą sposób zakończenia działalności spółki. Porozumienie takie może zostać zawarte w uchwale o rozwiązaniu spółki albo w odrębnym dokumencie. Dodatkowo w przypadku, gdy rozwiązanie spółki jest skutkiem wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika lub ogłoszenia upadłości komplementariusza porozumienie w sprawie zakończenia działalności spółki wymaga zgody odpowiednio wierzyciela lub syndyka.

Darmowe ogłoszenia biznesowe – dodaj teraz

Co powinno zawierać porozumienie

Co ważne ustalenia komplementariuszy i komandytariuszy nie mogą ograniczyć się jedynie do rezygnacji z przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Zawarte przez wspólników uzgodnienie nie może pogarszać sytuacji wierzycieli w porównaniu z warunkami, jakie miałyby miejsce, gdyby było przeprowadzane postępowanie likwidacyjne.

Wspólnicy muszą więc szczegółowo określić, w jaki sposób zamierzają zastąpić procedurę likwidacji. Jeżeli spółka jest dłużnikiem, w treści porozumienia należy ustalić w jaki sposób jej długi mają być zaspokojone. Ustalenia te mogą przewidywać chociażby obowiązek spłaty wierzycieli przez wspólników oraz podział pozostałego majątku spółki w naturze, bez możliwości jego upłynnienia, jak również sprzedaż całego przedsiębiorstwa osobie trzeciej lub jego przejęcie przez niektórych wspólników z obowiązkiem spłaty udziałów pozostałym wspólnikom.

Forma porozumienia

Porozumienie powinno zostać zawarte w formie pisemnej, jednak niekiedy dla jego skuteczności wymagane jest zachowanie szczególnej formy czynności mających zastąpić proces likwidacji spółki. Jeżeli wspólnicy podejmą decyzję np. o przeniesieniu własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego należących do spółki, wówczas ich porozumienie powinno mieć formę aktu notarialnego.

Wykreślenie spółki z rejestru

Po zakończeniu wszystkich czynności związanych z innym sposobem zakończenia działalności spółki, wspólnicy muszą wyznaczyć osobę zobowiązaną do przechowania ksiąg i dokumentów spółki przez okres nie krótszy niż 5 lat. Ponadto mają oni obowiązek złożenia do sądu rejestrowego wniosku o wykreślenie spółki z KRS. Do rozwiązania spółki komandytowej dochodzi z chwilą wykreślenia jej z rejestru, a dokładnie z chwilą uprawomocnienia się postanowienia dotyczącego wykreślenia spółki z KRS.