Umowa założycielska spółki akcyjnej
Umowa założycielska jest umową organizacyjną zawieraną między akcjonariuszami. Na jej mocy akcjonariusze zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz przez współdziałanie w inny określony sposób. Umowa ta stanowi zarówno źródło stosunku prawnego spółki jak również podstawę jej funkcjonowania.
Niezbędne składniki umowy założycielskiej spółki akcyjnej
Umowa założycielska powinna zawierać pewne określone elementy. Dla skutecznego jej zawarcia konieczne jest:
- podpisanie statutu spółki przez założycieli,
- złożenie oświadczeń, w których założyciele lub inne osoby, które mają zamiar zostać akcjonariuszami wyrażają zgodę na zawiązanie spółki, brzmienie statutu oraz na objęcie akcji.
Forma umowy założycielskiej
Umowa w zależności od okoliczności powinna zostać sporządzona w jednym albo w kilku aktach notarialnych. Z tego powodu rozróżniamy założenie proste i sukcesywne.
- Założenie proste
Mamy z nim do czynienia wówczas, gdy akcjonariuszami mają być sami założyciele spółki, a jednocześnie nie ma potrzeby podejmowania czynności dodatkowych. W tej sytuacji wystarczy jeden akt notarialny, w którym zostanie zawarty zarówno statut tworzonej spółki, jak również wymagane zgody.
- Założenie sukcesywne
W tym przypadku niezbędne jest sporządzenie kilku aktów notarialnych. Obowiązek taki powstaje w dwóch poniższych sytuacjach:
⁃ Po pierwsze, jeżeli krąg akcjonariuszy ma być szerszy od kręgu założycieli. Wtedy w jednym akcie notarialnym założyciele podpisują statut oraz składają oświadczenia o założeniu spółki oraz objęciu akcji. Z kolei zaproszone przez założycieli osoby trzecie podpisują samodzielnie lub w grupach kolejne akty notarialne, których treść ogranicza się już tylko do samych oświadczeń o zgodzie na zawiązanie spółki, brzmienie statutu oraz objęcie akcji.
⁃ Po drugie, jeżeli do zawiązania spółki konieczne jest podjęcie czynności dodatkowych.
⁃ Mowa tu o działaniach wskazanych w art. 311 k.s.h. oraz art. 312 k.s.h., polegających na sporządzeniu sprawozdania przez założycieli oraz jego badaniu przez biegłego rewidenta wymaganych np. w przypadku pokrycia kapitału zakładowego aportem. W takiej sytuacji sporządzenie i podpisanie statutu poprzedzi późniejsze akty o zawiązaniu spółki. Dodatkowo w aktach notarialnych o zawiązaniu spółki powinno pojawić się stwierdzenie, że każdy z przyszłych akcjonariuszy podpisujący akt zapoznał się ze sprawozdaniem założycieli oraz opinią biegłego rewidenta.
Spółka akcyjna – rodzaje akcji i ich charakterystyka
Akt założycielski spółki akcyjnej
W odróżnieniu od umowy założycielskiej, w wyniku sporządzenia aktu założycielskiego zostaje zawiązana jednoosobowa spółka akcyjna. Jest więc to jednostronna czynność prawna, podjęta przez jednego akcjonariusza-założyciela.
Ponadto art. 301 ust. 1 k.s.h. wprowadza ograniczenie, wykluczając możliwość założenia jednoosobowej spółki akcyjnej wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o. Wspomniany przepis nie wyklucza jednak objęcia w przyszłości wszystkich akcji jednoosobowej spółki akcyjnej przez taką spółkę.
Chwila zawiązania spółki akcyjnej
Do zawiązania spółki dochodzi z chwilą objęcia przez akcjonariuszy wszystkich akcji pierwszej emisji. Poprzez objęcie akcji należy rozumieć zobowiązanie się przyszłego akcjonariusza do pokrycia akcji wkładem pieniężnym bądź niepieniężnym. Możliwa jest jednak sytuacja, kiedy statut spółki określa jedynie minimalną wysokość kapitału zakładowego. Wówczas zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa co najmniej minimalnej wysokości kapitału zakładowego, oraz złożenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego. Od momentu objęcia akcji zaczyna funkcjonować spółka akcyjna w organizacji.
