Płacenie bitcoinami legalne
W wydanym w sprawie Skatteverket przeciwko Hedqvist wyroku C-264/14, który odbił się szerokim echem w europejskich mediach, Trybunał niejako zalegalizował kryptowaluty funkcjonujące na terenie UE. Co najistotniejsze, wskazał, że jedyną funkcją wirtualnej waluty bitcoin jest funkcja środka płatniczego oraz że ta kryptowaluta jest akceptowana przez niektórych przedsiębiorców. Dla celów opodatkowania VAT bitcoin jest traktowany jak środek płatniczy i podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług.
W Polsce bitcoinami można zapłacić za bilety w PLL LOT, można też nimi wesprzeć WOŚP, a poza tym płatności w kryptowalutach są akceptowane przez niektóre sklepy internetowe, punkty usługowe i restauracje. Jest to jednak wciąż zjawisko marginalne. Dwa lata temu mówiło się, że dziennie dokonuje się na świecie średnio ok. 70 tys. transakcji bitcoinem. Wciąż pełni on głównie funkcję inwestycyjną. Dlatego też wraz ze wzrostem wartości kryptowalut zaczął on przyciągać nie tylko fanów technologii.
Czy bitcoin jest opodatkowany w Polsce?
Obrót bitcoinami jest w Polsce legalny, pomimo że kryptowaluty nie zostały uznane za legalny środek płatniczy. Wątpliwości pojawiają się wówczas, gdy osoba fizyczna (podatnik) chce sprzedać kryptowalutę przykładowo za złotówki. Zgodnie z interpretacją Ministerstwa Finansów, zyski z obrotu kryptowalutami podlegają opodatkowaniu tak samo, jak zyski z odpłatnego zbycia praw majątkowych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wymiana bitcoinów na złotówki lub zakup za nie dóbr materialnych powoduje powstanie przychodu, który należy opodatkować zgodnie z PIT. W tym przypadku należy rozliczyć przychód i odpowiednio koszt jego uzyskania w PIT rocznym według skali 18% albo 32%. Kryptowaluty nie są zatem opodatkowane, dopóki nie będą wymienione na „prawdziwe” pieniądze lub towary. Warto jednak pamiętać o tym, że polskie prawo zna przepisy pozwalające na walkę z podatnikami ukrywającymi niektóre źródła przychodu – w przypadku nieujawnienia przez podatnika tzw. dochodów ukrytych albo wykazania ich w niepełnej wysokości fiskus może naliczyć podatek w wysokości 75%.
Inaczej podatek rozliczą przedsiębiorcy
Nieco inaczej od osób fizycznych rozliczają się w tym przypadku przedsiębiorcy. Jeśli wymiana kryptowaluty na złotówki odbywa się w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, to taki przychód rozlicza on według skali – odpowiednio 18% albo 32% – lub według liniowej stawki 19%. Do niedawna przedsiębiorcy rozliczali się także ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, według stawki 3%, uznawszy swoją działalność za usługową w zakresie handlu.
Sprzedaż bitcoinów trafiła do PKD – koniec ze zryczałtowanym podatkiem dochodowym?
Pod koniec ubiegłego roku GUS opublikował informację o zmianie interpretacji. Wynika z niej, że zmienia się podstawowa klasyfikacja działalności polegającej na obrocie bitcoinami. Organ wskazuje, że kupno i sprzedaż bitcoinów nie są zaliczane do usług, które mogą być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Od 1 grudnia 2016 r., zdaniem GUS, obrót bitcoinami winien być klasyfikowany jako usługa finansowa o PKWiU 64.19.30.0 („Pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej niesklasyfikowane”), a w PKD jako PKD 64.19.Z („Pozostałe pośrednictwo pieniężne”).
Jest to konsekwencja ustaleń państw członkowskich UE dokonanych w ramach klasyfikacji NACE/CPA Eurostatu. Chociaż opinia urzędu statystycznego nie ma mocy prawnej, to fiskus na jej podstawie oceni, czy podatnik prawidłowo zaklasyfikował i opodatkował swoją działalność. Wykaz rodzajów działalności, które nie są objęte ryczałtem, zawiera załącznik nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (w części VIII lp. 26 wyłączono z opodatkowania ryczałtem wszystkie usługi zaliczane przez GUS do sekcji K PKWiU – „Usługi finansowe i ubezpieczeniowe”).
Przeniesienie działalności za granicę albo zmiana rezydencji podatkowej
Remedium na opodatkowanie w Polsce może być przeniesienie działalności za granicę. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte z krajem, w którym faktycznie dana osoba osiąga swoje dochody, pozwalają ustalić właściwe miejsce opodatkowania (właściwą rezydencję podatkową) oraz stawkę podatkową, o czym mówi art. 4a ustawy o podatku od osób fizycznych. W umowach zawartych z Polską mają zastosowanie dwie metody uniknięcia płacenia podwójnych podatków:
- wyłączenie z progresją (stosowana z m.in. Cyprem, Estonią, Niemcami, Wielką Brytanią) oraz
- odliczenie proporcjonalne (m.in. z Belgią, Holandią, Kazachstanem, Rosją, USA, Maltą).
Zwłaszcza ta pierwsza metoda jest korzystna dla polskich rezydentów podatkowych. Polski przedsiębiorca, który osiąga dochody jedynie za granicą, nie będzie bowiem podlegał opodatkowaniu w Polsce, jeżeli spełni pewne warunki.
Należy pamiętać, że podstawą powstania obowiązku podatkowego jest rezydencja podatkowa. W pewnych przypadkach uzyskanie obcej rezydencji podatkowej (np. na Malcie czy Cyprze) może okazać się niezwykle korzystne dla polskiego przedsiębiorcy.
Spółki offshore a bitcoiny
Remedium na opodatkowanie może być także utworzenie trustu za granicami Rzeczypospolitej czy holdingu w jednej z zagranicznych jurysdykcji, które umożliwiają cudzoziemcom łatwe i poufne rejestrowanie spółek, nie pobierają od nich podatku dochodowego oraz mają minimalne wymagania co do ich sprawozdawczości i rachunkowości. Polacy często wybierają takie kierunki jak Cypr, Malta, Wyspy Marshalla czy Lichtenstein.
Nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania dla każdego przedsiębiorcy. Dlatego też przed podjęciem ostatecznej decyzji o tym, jak wprowadzić kryptowalutę do legalnego obiegu, warto rozważyć różne możliwości, najlepiej korzystając ze wsparcia profesjonalisty.
Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec
