Kompetencje rzecznika patentowego

Kto to jest rzecznik patentowy?

Pierwsze zapisy o profesji rzecznika patentowego pojawiły się w polskim prawie już w 1918 roku. Od tego czasu rzecznik patentowy, podobnie jak sędzia czy adwokat, jest zawodem zaufania publicznego. Ogólnie rzecz biorąc rzecznik patentowy, w dobie rozwoju innowacji, zajmuje się ochroną własności intelektualnej. Tym samym wspomaga uczciwą konkurencję w biznesie.

W wielu kwestiach może reprezentować Cię przed Urzędem Patentowym, a nawet przed sądem. Z drugiej strony musi posiadać rozległą wiedzę techniczną, co sprawia, że ten zawód mogą wykonywać również inżynierowie. Warto bliżej przyjrzeć się obu tym obszarom.

Rzecznik patentowy jako prawnik

Uprawnienia rzecznika patentowego określają ustawa o rzecznikach patentowych. Ma on prawo do bycia pełnomocnikiem procesowym na drodze sądowej w sprawach dotyczących własności przemysłowej. W tych sprawach ma on takie same uprawnienia jak radca prawny czy adwokat. Rzecznik patentowy najczęściej jest absolwentem studiów prawniczych lub inżynierskich.

Rzecznik patentowy może reprezentować Cię przed Urzędem Patentowym RP w kwestiach dotyczących ochrony:

• wynalazków,
• wzorów przemysłowych,
• wzorów użytkowych,
• znaków towarowych,
• oznaczeń geograficznych,
• topografii układów scalonych.

Od rzecznika patentowego uzyskasz pomoc ze wszelkimi formalnościami. Obejmie ona nie tylko przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej, ale również prowadzenie całego postępowania, korespondencję z ekspertami i pilnowanie terminów na wniesienie stosownych opłat urzędowych.

Zobacz również:

• Ile kosztuje zastrzeżenie wzoru użytkowego? Czy to dobra alternatywa dla patentu?

Jeżeli zajdzie taka potrzeba rzecznik patentowy będzie Cię reprezentował w sporach przed Urzędem Patentowym RP. Najczęściej dotyczą one wniosków o unieważnienie danego praw np. prawa ochronnego na znak towarowy.

Rzecznik patentowy jako inżynier

Drugą stroną profesji rzecznika patentowego jest wiedza techniczna.

Chociaż kompetencje prawnicze odgrywają dużą rolę w sprawach procesowych, to bez umiejętności inżynieryjnych rzecznik patentowy nie byłby w stanie poradzić sobie, chociażby z przygotowaniem prawidłowego opisu patentowego. Zresztą nie sztuką jest opracować opis tak, aby wynalazek został opatentowany. Sztuką jest przygotować na tyle dobre zastrzeżenia patentowe, aby patentu nie dało się obejść. Do tego niezbędna jest pogłębiona wiedza techniczna i zrozumienie zagadnienia, którego dotyczy dane rozwiązanie.

Czym zajmuje się rzecznik patentowy?

Obszary, w jakich porusza się rzecznik patentowy są bardzo rozległe. Trzeba znać szczegółowo przepisy prawa i umiejętnie poruszać się pomiędzy wszystkimi pojęciami.

Przykładowo przedsiębiorcy często pytają o to, jak chronić ich pomysł na biznes. Okazuje się, że mogą do tego wykorzystać wiele narzędzi prawnych. Tyle tylko, że nie wszystko da się opatentować ani chronić prawem autorskim. Co więcej, są sytuacje, kiedy dane rozwiązanie może być chronione zarówno jako wzór przemysłowy oraz utwór w myśl prawa autorskiego. Każda z tych form ma swoje plusy i minusy, możliwości i ograniczenia.

Aby dobrze doradzić klientowi, trzeba znać nie tylko przepisy, ale również aktualne orzecznictwo sądowe. Rzecznik patentowy w odróżnieniu od adwokatów i radców prawnych już w trakcie 3-letniej aplikacji jest uczony zagadnień stricte z własności intelektualnej.

Ochrona znaków towarowych

Jednym z najczęściej podejmowanych zadań jest obecnie ochrona znaków towarowych. Gospodarka wolnorynkowa pozwala na istnienie ogromnej konkurencji w każdej branży. Nie dziwi więc, że każdy przedsiębiorca dąży do stworzenia przewagi rynkowej. Przedsiębiorcy starając się przyciągnąć klientów, inwestują w rozwój i promocję marki.

Zapewne Ty również pragniesz mieć rozpoznawalne logo i nazwę firmy. Znana i dobrze prosperująca marka może stanowić łakomy kąsek dla nieuczciwej konkurencji. Zdarza się, że inna firma może skopiować, lub przybliżyć się do Twojego logo lub nazwy i czerpać z tego zyski. W takiej sytuacji nie musisz załamywać rąk. Profesjonalną pomoc znajdziesz u rzecznika patentowego.

Dla ścisłości należy przypomnieć, że znakiem towarowym jest każde oznaczenie (słowne i/lub graficzne), które umożliwia odróżnienie marki od konkurencji. Zazwyczaj sprowadza się to do logo czy nazwy firmy, marki lub produktu.

Jak zarejestrować znak towarowy?

Najskuteczniejszym sposobem prawnej ochrony marki jest właśnie rejestracja znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. W tym procesie rzecznik patentowy staje się nieocenioną pomocą.

1. Wykona badanie zdolności rejestrowej znaku. Oznacza to analizę zgłoszonych lub zarejestrowanych w urzędach patentowych znaków identycznych lub podobnych do Twojego. Na tej podstawie oceni czy zgłoszenie Twojego znaku ma sens, a jeżeli nie, to doradzi Ci jak obejść kolizje.
2. Przygotuje zgłoszenie do Urzędu Patentowego RP. Doradzi jaka forma znaku towarowego będzie dla Ciebie najlepsza (nazwa czy logo), jaki obszar ochrony wybrać. Sporządzi dokumentację zgłoszeniową i zajmie się wniesieniem opłaty za ochronę.
3. Zadba o terminowe przedłużenie ochrony znaku towarowego po 10 latach, aby uniknąć wygaśnięcia ochrony.
4. Po uzyskaniu ochrony może monitorować dla Ciebie znak towarowy. Chodzi o to, aby zlokalizować zgłoszenie konkurenta, który chce zarejestrować podobny do Twojego znak towarowy. W takim przypadku może złożyć sprzeciw do zgłoszenia.

Wzory przemysłowe – ochrona wyglądu produktu.

W formie wzorów przemysłowych najczęściej chroni się wytwory trójwymiarowe jak:

• opakowania;
• zabawki;
• meble;
• odzież.

Nie ma jednak przeszkód, aby zarejestrować wzoru dwuwymiarowe takie jak:

• etykiety na opakowania;
• grafiki/ rysunki;

• logo firmowe.

Ochrona znaków towarowych niestety ma pewne ograniczenia. Nazwa firmy czy logo zostają zastrzeżone tylko w branży, w której działasz. W tym zakresie ciekawym uzupełnieniem tej ochrony będzie rejestracja wzoru wspólnotowego (ochrona na UE). Dzięki temu logo będzie zabezpieczone na każdej powierzchni, na której się znajdzie.

Wzór przemysłowy można opisać jako zewnętrzną postać produktu. Musi posiadać unikatową formę oraz spełniać wymóg nowości. Najczęściej wzornictwo przemysłowe dotyczy obszaru desingu.

Wzory użytkowe

We wcześniejszej części artykułu mowa była o technicznym wykształceniu rzecznika patentowego. Wzory użytkowe to obszar, w którym rola inżyniera staje się szczególnie istotna. Wzór taki musi mieć trwałą materialną postać oraz wartość użytkową. Nie jest wynalazkiem samym w sobie, ale musi wykazywać się nową i użyteczną postacią w stosunku do tego, co jest już na rynku. Do jego rejestracji zawsze musi być dołączony rysunek.

Wzorem użytkowym może być:

• układ elektryczny,
• element konstrukcyjny maszyny.

Patenty na wynalazki

Patentem nazywamy prawo do wyłącznego użytkowania wynalazku przez określony czas i na określonym terytorium. Daje to monopol na korzystanie z wynalazku i czerpania z niego zysków. Posiadając patent na wynalazek, można udzielić innym podmiotom licencji na jego użytkowanie.

Jeśli chcesz uzyskać patent na wynalazek, rzecznik patentowy pomoże Ci ustalić, czy Twoje zgłoszenie będzie spełniać wszystkie wymogi. Wynalazek musi być nowy, nadający się do zastosowania przemysłowego i mieć wymiar wynalazczy. Rzecznik patentowy, polegając na swojej wiedzy technicznej, zweryfikuje zgodność z powyższymi warunkami oraz przeprowadzi Cię przez całą procedurę rejestracyjną.

Przy okazji warto zwrócić uwagę, że wynalazkiem nie musi być wielkie osiągnięcie wpływające na porządek świata, jak koło czy dynamit. Opatentować można wiele małych prostych rzeczy, które ulepszają nasze codzienne życie, jak obroża przeciw insektom, zamek do drzwi czy farba.

Rola rzecznika patentowego obejmuje wiele obszarów. Z jednej strony profesja ta jest zbieżna z zawodem adwokata czy radcy prawnego w zakresie sporów przed sądami. Z drugiej wymaga się od niego ogromnej wiedzy inżynierskiej. Łącząc te kompetencje rzecznik patentowy, z zachowaniem zasad etyki, dba o ochronę własności przemysłowej przedsiębiorcy.